به گزارش روابط عمومی مرکز نوآوری ایمینو، محمدمهدی خطیب در پیش‌رویداد ایما در دانشگاه بیرجند با اشاره به موانع ساختاری بخش معدن در خراسان جنوبی گفت: «در استانی که نزدیک به ۹ درصد ذخایر معدنی کشور را در خود جای داده، تنها ۱ درصد جمعیت کشور زندگی می‌کند؛ این تعارض به‌روشنی نشان‌دهنده ضعف در بهره‌گیری از ظرفیت‌های زمین و انرژی است.»
خطیب با اشاره به شرایط اقلیمی و زمین‌ساختی خراسان جنوبی افزود: «ویژگی‌های متنوع و پیچیده زمین‌شناسی استان، بستر شکل‌گیری عناصر فلزی و غیرفلزی ارزشمندی را فراهم کرده است؛ اما کمبود زیرساخت‌هایی چون جاده، خطوط ریلی، تأمین انرژی و آب، فاصله جدی توسعه‌ای میان این استان و همسایگانش کرمان و یزد ایجاد کرده است.» او ادامه داد که این نابرابری، مستقیماً بر تولید، اشتغال و سهم استان از درآمد ناخالص ملی اثر گذاشته و نیازمند بازنگری سیاستی در سطح ملی است.
رییس انجمن تکتونیک کشور با تشریح چالش‌های درون‌استانی همچون خُرده‌مالکی معادن، فقدان معادن بزرگ، نبود صنایع فرآوری و تکمیل‌نشده بودن زنجیره ارزش‌افزوده تصریح کرد: «راه‌حل بنیادی در گرو تدوین طرح آمایش معدنی، بازتعریف گستره اکتشاف، تجمیع و اولویت‌بندی منابع و ایجاد واحدهای فرآوری در نقاط مختلف استان است.» خطیب تأکید کرد که توزیع متوازن صنایع معدنی متناسب با پتانسیل‌های بومی، نه‌تنها موجب رشد بهره‌وری خواهد شد بلکه مسیر خلق ثروت پایدار در شرق ایران را فراهم می‌کند.
اهمیت جهش نوآوری و خلق ثروت در معادن خراسان جنوبی
مرضیه ثاقب‌جو، معاون پژوهش، فناوری و نوآوری دانشگاه بیرجند در پیش‌رویداد جشنواره ایما ضمن قدردانی از مرکز نوآوری ایمینو و انجمن‌های علمی و دانشجویی فعال دانشگاه، بر اهمیت نوآوری در شکوفایی معادن و صنایع معدنی استان تاکید کرد و گفت: «پژوهش و فناوری، زیربنای توسعه پایدار در زیست‌بوم معدنی خراسان جنوبی است و دانشگاه بیرجند آماده است با استفاده از ظرفیت‌های علمی خود نقش پررنگ‌تری در این تحول ایفا کند.»
وی افزود: «دانشگاه بیرجند با تکیه بر نیروی انسانی جوان و متخصص، در حال ارائه خدمات فنی و مهندسی معدن و ایجاد مسیرهای تازه برای پیوند علم با صنعت است.» ثاقب‌جو با اشاره به همکاری نزدیک دانشگاه با سازمان‌های ایمینو و نظام مهندسی معدن کشور، این تعامل را محرک نوآوری، اشتغال فناورانه و خلق ثروت معدنی در شرق ایران دانست و اظهار امیدواری کرد این هم‌افزایی به رشد پایدار و تبدیل دانشگاه بیرجند به قطب فناوری معدنی کشور بینجامد.
بی‌توجهی به نوآوری و سرمایه، مانع خلق ثروت معدنی است
در ادامه احمد آریافر، عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند در سومین پیش‌رویداد جشنواره ایما ضمن قدردانی از تلاش‌های ایمینو و همکاری دانشکده معدن و زمین‌شناسی دانشگاه بیرجند، بر نقش حیاتی بخش معدن در اشتغال، تولید مواد اولیه و تحقق سیاست‌های کلی کشور تأکید کرد.
وی با اشاره به ضرورت تقویت خلاقیت، ابتکار و جذب سرمایه در حوزه اکتشاف گفت: «ضعف دانش فنی و تکنولوژی در اکتشاف، یکی از گلوگاه‌های توسعه معدنی کشور است. در حالی که مجموع حفاری اکتشافی ایران تنها ۲.۵ میلیون متر است، این رقم در کانادا به بیش از ۱۱ میلیون متر می‌رسد، که اختلافی گویا از شکاف فناوری و سرمایه‌گذاری است.»
آریافر با بیان اینکه تحقق اهداف برنامه هفتم توسعه مستلزم توجه به رشد ۱۳.۵ درصدی بخش معدن است، خاطرنشان کرد: «در گذشته اهمیت زنجیره ارزش فلزات مورد غفلت قرار گرفت، در حالی که تکمیل این زنجیره شرط استفاده حداکثری از منابع معدنی است.»
وی با مقایسه سرمایه‌گذاری خارجی افزود: «در استرالیا ۶۹ درصد سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه معدن متمرکز است، اما در ایران هنوز سهمی برای این بخش تعریف نشده است.» آریافر در پایان با اشاره به ظرفیت‌های معدنی استان گفت بخش قابل‌توجهی از منابع ارزشمند کشور از جمله ۷۶ درصد زغال سنگ ایران در خراسان جنوبی واقع است، اما تنها ۱۱ درصد آن در حال بهره‌برداری است و بدون سرمایه‌گذاری هدفمند، این پتانسیل به رشد اقتصادی تبدیل نخواهد شد.
