طراحی همکاری‌های بین‌المللی یکی از چالش های کشورهای در حال توسعه از جمله ایران است. زیرا از یک سو کشور در مواجهه با کلان چالش‌ها از جمله ناترازی‌ها و ضعف‌های بهره‌وری نیازمند به ارتقای توانمندی مبتنی بر همکاری‌های بین‌المللی دارد و از سوی دیگر به جهت این همکاری، شرکت‌های فناور و یا شرکت‌های دانش‌بنیان با کاهش اقبال و یا بازار و یا بعضا انحلال مواجه می‌شوند و بالتبع تحریم‌ها وگاها فرصت‌هایی از گشایش اهمیت این موضوع را دو چندان می کند و لذا طراحی مدل‌های همکاری بین‌المللی کارآمد بازتعریف جایگاه ایران در زنجیره جهانی را به ویژه برای حوزه معدن و صنایع معدنی موجب خواهد شد.
این طراحی نیازمند باز تعریف حیطه های همکاری‌ها حول کلان چالش‌هاست که افزایش تاب‌آوری زنجیره معدن را بدنبال دارد. تجربیات پیشین و وجود انواعی از فهرست کلان چالش‌ها و کلان پروژه‌های نیازمند به سرمایه‌گذاری فناورانه در سازمان‌های توسعه‌ای (اولویتهای سرمایه‌گذاری مک‌کینزی، فهرست اقلام راهبردی، اولویتهای پیوست فناوری و...) مانند ایمیدرو انتخاب و بسته‌بندی این کلان پروژه‌ها را در قالبی عملیاتی و جذاب تسهیل می‌کند؛ که البته نیازمند بروزرسانی و تولید محتوا و فعالیتهای ترویجی و فرهنگی پیرامون آنهاست.
وفق بررسی های انجام شده این همکاری‌ها برای تحقق و هم افزایی کامل می‌بایست با نقش آفرینی هر چهار نوع بازیگران زیر به سرانجام رسد:
صاحب مساله: جایگاه حاکمیتی و توسعه‌ای سازمانی نظیر ایمیدرو این امکان را فراهم می‌کند که این سازمان به عنوان محور تعیین و تعریف و همچنین به اشتراک‌گذاری مسئله باشد؛ به ویژه آنکه این همکاری‌ها نیازمند مذاکرات پیچیده و دقیق فنی، مالی و فناورانه است و این توان در سازمان ایمیدرو انباشته شده است. هر چند در پاره‌ای موارد و برای مسائل منطقه‌ای شرکت‌های بزرگ و یا کنسرسیومی از آنها نیز می‌توانند به عنوان هماهنگ کننده همکاری و یا صاحب مسئله باشند.
همکار بین‌المللی: فهرست صاحبان توانمندی فناورانه و زیرساخت‌های مالی برای مسائل جاری کشور مطول است و می‌تواند گسترده‌ای از شرکت‌های بین‌المللی فعال را دربربگیرد؛ این مهم علاوه بر ثمرات اقتصادی و فناورانه می‌تواند به عنوان جاذب و یا قفل‌کننده برای شرکت‌های بین المللی و هیئت حاکمه این کشور ها در بروز تحریکات نوسانی آتی نیز ملحوظ شود.
همکار فناور داخلی: وجود شرکت‌های فن آور توانمند داخلی و یا شرکت‌های دانش‌بنیان فرصت برجسته‌ای است که می‌بایست در اعطای بازار داخلی به شرکت‌های بین‌المللی برای ارتقای توانمندی، از آنها بهره برد. در واقع استراتژی بازار در برابر فناوری (در مقابل معاملات گذشته بازار در برابر بازار) می‌تواند چشم‌اندازی از آینده‌ای ایجاد کند که ریشه در توانمندی و ظرفیت جذب کنونی شرکت‌های داخلی دارد و در تدوین استراتژی های توسعه ارتباطات بین الملل مد نظر باشد.
مشاور/ همکار دانشی: همکاری‌های بین‌المللی از تعریف، انجام و تداوم آنها در هر سه مرحله نیازمند به همراهی مشاوران در قامت حقوقی برای راهبری آنها در تعریف، نظارت بر انجام و ایجاد بستری دائمی برای ادامه همکاری‌های دانشی در بلند مدت است. ساختار مراکز آموزشی و پژوهشی و یا شرکت‌های مشاور ظرفیت جذب دانش‌های پیچیده را فراهم آوردند.
راهبرد بازار در برابر فناوری بشرح اهداف و الزامات ذیل بی شک با عزم و اراده حاکمیتی و دیگر بخش ها و بازیگران در توسعه همکاری های فناورانه بین المللی بسیار اثرگذار خواهد بود.
اهداف:
- حل کلان چالش‌های صنعتی و تولید کشور از مسیر ارتقای فناوری
- ارتقای ظرفیت تولید و بهره‌وری و افزایش تاب‌آوری صنایع داخلی
- حفظ و ارتقای توانمندی شرکت‌های فناور داخلی و جایگیری آنها در زنجیره ارزش و تامین جهانی
- ارتقای توانمندی دانشی مراکز آموزشی و پژوهشی کشور با افزایش تعاملات بین‌المللی آنها
- اثرات چندجانبه سیاسی و اجتماعی با افزایش هزینه قطع همکاری‌های و ایزوله کردن صنایع ایران
الزامات:
- شناسایی، تعریف، بسته‌بندی کلان پروژه‌های با ظرفیت بالا و تلاش برای برندینگ آنها
- تدوین چارچوب حقوقی و قراردادی با توجه به ملاحظات کشور مرجع
- تدوین چارچوب راهبری و نظارت بر کلان پروژه‌ها و طراحی ساختار راهبری آن
- شناسایی و طبقه‌بندی همکاران بین‌المللی و ایجاد بانک داده از آنها
- شناسایی و طبقه‌بندی همکاران داخلی و شرکت‌های فناور
- شناسایی و مذاکره با موسسات آموزشی و پژوهشی کشور
منبع: نشریه داخلی ایمینو «ایما»
