نوآوری و فناوری‌های نوین در معادن زغالسنگ نه‌تنها به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند، بلکه نقش حیاتی در ارتقای ایمنی کارگران و جلوگیری از حوادث دارد. مجید وفایی‌فرد، مجری طرح زیست‌بوم نوآوری و فناوری بخش معدن (ایمینو)، با تاکید بر اهمیت فناوری‌های جدید در این حوزه تاکید کرد و عنوان کرد: آینده صنعت معدن‌کاری بدون پذیرش تکنولوژی‌های نوین قابل تصور نیست. حادثه تلخ معدن زغالسنگ طبس، که منجر به جان‌باختن تعدادی از معدن‌کاران شد، نمونه‌ای از چالش‌های ایمنی در معادن سنتی است. استفاده از سیستم‌های هوشمند پایش، سنسورهای گازسنج، روبات‌های معدنی و هوش مصنوعی می‌تواند از بروز چنین حوادثی جلوگیری کند.
به گفته وفایی‌فرد، بسیاری از مدیران صنایع معدنی هنوز تصور می‌کنند که هوشمندسازی تنها با خرید تجهیزات گران‌قیمت ممکن است، درحالی‌که ایجاد زیرساخت‌های فناورانه و استفاده از ظرفیت‌های داخلی نیز می‌تواند نقش مهمی در این مسیر ایفا کند.
او افزود: علاوه بر ایمنی، بهره‌‌مندی از فناوری‌های نوین در معادن زغالسنگ به بهینه‌سازی استخراج، کاهش ضایعات و حفظ محیط‌زیست کمک می‌کند. مرکز نوآوری ایمینو می‌تواند همانند رگولاتوری ایفای نقش کند و با حمایت از استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان، زمینه را برای تحول در این صنعت فراهم کنند. صنعت معدن ایران با دارا بودن ذخایر غنی زغالسنگ، نیازمند یک تغییر رویکرد جدی به سمت نوآوری است تا علاوه بر کاهش خطرات، بهره‌وری معادن نیز افزایش یابد.
*معادن زغالسنگ ایران نیازمند نوآوری برای کاهش حوادث هستند
در ادامه سعید صمدی، دبیر انجمن زغا‌سنگ ایران، با تاکید بر عقب‌ماندگی فناوری در معادن زغالسنگ کشور، خواستار ورود جدی فناوری‌های نوین برای کاهش حوادث معدنی شد. او با اشاره به حادثه تلخ معدن زغالسنگ طبس، که جان تعدادی از کارگران زحمتکش را گرفت، گفت: ما سال‌هاست هشدار می‌دهیم که معادن زغالسنگ ایران از لحاظ ایمنی و فناوری، چند دهه از استانداردهای جهانی عقب هستند. حادثه‌ای مانند طبس نشان می‌دهد که دیگر نمی‌توان با روش‌های سنتی به کار ادامه داد. اگر سیستم‌های هوشمند پایش گاز، سنسورهای پیشرفته و فناوری‌های ایمنی به‌روز در این معدن به کار گرفته می‌شد، شاید امروز شاهد این فاجعه نبودیم.
صمدی با اشاره به وضعیت معادن زغالسنگ در کشورهای پیشرفته افزود:
امروزه در دنیا از هوش مصنوعی، سیستم‌های پایش لحظه‌ای و تجهیزات پیشرفته تهویه برای جلوگیری از انفجار گاز متان استفاده می‌شود. اما در ایران، بسیاری از معادن همچنان با تجهیزات فرسوده و روش‌های قدیمی مدیریت می‌شوند. این موضوع مستقیماً جان کارگران را تهدید می‌کند.
او همچنین بر لزوم حمایت از نوآوری و ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به بخش معدن تاکید کرد و گفت: متاسفانه سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری‌های ایمنی معدن در کشورمان بسیار کم است. ما نیازمند یک برنامه جامع برای تجهیز معادن زغالسنگ به فناوری‌های جدید هستیم. در غیر این صورت، وقوع حوادثی مانند طبس اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
دبیر انجمن زغالسنگ ایران در پایان از نوآوران معدنی خواست که با جدیت بیشتری به موضوع ایمنی و ارائه فناوری در معادن کشور بپردازند و از مدیران خواست ظرفیت‌های علمی و فناوری داخلی برای بهبود شرایط این صنعت را جدی بگیرند.
در ادامه این رویداد همرسانی شرکت شایان صنعت فلات قاره به توانمندی‌های این مجموعه دانش بنیان پرداخت و چالش‌های تولید کربن فعال از منبع زغال سنگ را مطرح کرد.
این شرکت در زمینه تولید گجت‌های پوششی به وسیله مواد هوشمند، مواد هوشمند حساس به گاز، تولید کربن فعال از زغالسنگ، لیبل حرارتی و لیبل‌های نسوز، دستگاه اندازه‌گیری سه بعدی و بررسی عیوب سطحی، انبارداری هوشمند و مواد هوشمند فعالیت دارد و صنایع فولادی و فلزات رنگی و صنایع پایین دستی بازار هدف آن است.
در ادامه شرکت فنی و مهندسی فناوران لیزر سپاهان محصولات و خدمات خود را تشریح و عنوان کرد نشت‌یاب لیزری مکشی گاز متان، آنالایزر لیزری گاز، دتکتور ثابت نقطه‌ای و گازسنج قابل حمل فردی تولید دارد.
شرکت دانش بنیان دیگر حاضر در این رویداد، شرکت شایان فناوران آمیتیس بود که در زمینه طراحی و ساخت تجهیزات و ادوات ضد انفجار، طراحی و اجرای سیستم مونیتورینگ گازخیزی، طراحی و اجرای سیستم روشنایی ضدانفجار، ماشین حفاری رودهدر، لودرهای معادن زیرزمینی سیستم نقاله (زنجیری و تسمه‌ای) فعالیت دارد و بازار هدف آن معادن زیرزمینی، پروژه‌های راه، آب و فاضلاب، برق و انرژی است.
در ادامه شرکت دانش بنیان بیناپرداز شریف توانمندی‌های مجموعه خود در زمینه تولید گجت‌های هوشمند (کلاه و دستبند)، پردازش تصویر فرونشست معادن، تعیین حجم بار با لیدار مدیریت هوشمند ناوگان، سامانه افزایش حد تفکیک مکانی تصاویر ماهواره‌ای را تشریح کرد.
دیگر دانش‌بنیان حاضر در این رویداد، شرکت قطعه‌سازان بینالود بود که محصول خود در عرصه هوشمندسازی معادن و صنایع را معرفی کرد و با توجه به اینکه بازار هدف این شرکت معادن زغالسنگ ایران محسوب می‌شود، تولید سیستم هوشمند پایش نشت گاز معادن (اسکن ماین) رویکرد تولیدی این مجموعه عنوان شد.
در این رویداد شرکت دیگر، سامانه‌های هوشمند توسن افرا بود که به توانمندی خود در ارائه سامانه‌های هوشمند پایش و مدیریت گرد و غبار معادن زغال سنگ، سامانه هوشمند ردیابی کارکنان معدن مبتنی بر اینترنت اشیا به منظور افزایش ایمنی سامانه هوشمند مدیریت و پایش هوشمند عملکرد تجهیزات معدنی سامانه هوشمند پایش وضعیت مصرف سوخت و عملکرد ماشین آلات معدنی پرداخت.
شرکت زرین کاران مبتکر (ویراماین) دانش بنیان دیگر توانمندی خود در تولید دستگاه ریموت کنترلر لودر، دستگاه لودر بادی خاک از بالا سر همراه با کابین کنترل از راه دور را مطرح و عنوان کرد در حال حاضر با معدن منگنز ونارچ قم همکاری دارند.
ارائه دیگر از سوی شرکت بیناب سنجش دماوند بود که متخصص در زمینه طراحی و ساخت آنالایزرهای گازی است. آنالایزرهای گازی ابزاری برای اندازه گیری غلظت آلاینده‌های هوا و گازهای سمی و خطرناک هستند و در صنایع مختلف از قبیل صنایع شیمیایی، پتروشیمی، پالایشگاهی، نیروگاهی، معادن، صنایع بازیافت، صنایع فلزی و صنایع ماشین سازی و خودرو سازی مورد استفاده واقع می شوند.
نوآوری‌هایی که در این رویداد معرفی شدند، نشان داد که آینده معادن زغالسنگ ایران وابسته به فناوری‌های نوین و دانش‌بنیان است. از پایش هوشمند گازهای خطرناک گرفته تا ماشین‌آلات کنترل از راه دور، هر یک از این دستاوردها می‌توانند ایمنی، کارایی و بهره‌وری را در صنعت معدن ارتقا دهند و از وقوع حوادث ناگواری مانند انفجارهای معدنی جلوگیری کنند.
در این رویداد نوآوران و مدیران بخش معدن و صنایع معدنی کشور حضور داشتند و ظرفیت‌ها و توانمندی‌های شرکت‌های فناور و دانش بنیان فعال در عرصه زغالسنگ، فرصت‌ها و چالش‌های فناورانه، اهمیت تسهیلگری ارتباط میان نوآوران، مدیران و سیاستگذاران مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
|
