مهم‌ترین تفاوت استارتاپ با مدل کلاسیک کسب‌وکار در عدم قطعیت بالایی است که ایده یا محصول جدید برای فتح بازار دارند. همچنین به این نکته باید توجه کرد که مدل استارتاپی کسب‌وکار تنها مختص بیزینس‌های آنلاین نیست.

اصطلاح استارتاپ، این‌روزها محبوبیت زیادی پیدا کرده است و افراد علاقه‌مند بسیاری برای انجام این کار، وارد بازار کسب و کار‌های استارتاپی می‌شوند. یک چیز که همه‌ی ما‌ می‌توانیم درمورد آن توافق کنیم ویژگی اصلی یک استارت آپ است. آن ویژگی اصلی که ما برای استارت آپ ها می‌شناسیم، توانایی رشد است. این تمرکز استارتاپ‌ها بر رشد و بدون محدودیت جغرافیایی است که استارتاپ ها را از مشاغل کوچک و سنتی متمایز می‌کند.

بیزینس‌ها استارتاپ را با کسب و کارهای بزرگ اینترنتی می‌شناسند. اما در هیچ‌کدام از تعاریف پذیرفته‌شده از استارتاپ چیست هیچ تاکیدی وجود ندارد که فعالیت استارتاپی باید حتما در حوزه فناوری اطلاعات باشد.

منتها کسب‌وکارهای اینترنتی این قابلیت را دارند که خیلی سریع و در حین استفاده کاربران از محصول، بازخورد تجربه کاربر را در بهبود و توسعه محصول به‌کار بگیرند. لذا کسب‌وکارهای اینترنتی قابلیت بالایی در به‌کارگیری انواع استارت آپ برای توسعه دارند.

برای اینکه بفهمیم استارتاپ چیست بهتر است ابتدا بفهمیم در معنی استارتاپ چه چیزهایی نیست:

استارتاپ یک رویداد و همایش کارآفرینی نیست.
یک وب سایت یا یک اپ موبایل، لزوما یک استارتاپ نیست.
استارتاپ یک شرکت کوچک که در حال درآمدزایی و رشد است، نیست.

استیو بلَنک (Steve Blank) که به خاطر متدولوژی توسعه مشتری مشهور است، یکی از بهترین تعریف استارتاپ را ارائه کرده است:

استارتاپ سازمانی موقتی است که برای جست‌وجوی یک مدل‌ کسب‌وکار تکرارپذیر و مقیاس‌پذیر شکل گرفته‌است.

تکرارپذیر: یعنی اینکه آن مدل کسب‌وکار که با هدف درآمدزایی ایجاد شده را بتوان بارها و بارها تکرار کرد. یعنی بتوان محصول یا خدمت را تولید انبوه کرد.

مقیاس پذیر: یعنی اینکه بتوان آن بوم مدل کسب و کار را در آینده با کمترین نیاز به افزایش در منابع مالی و انسانی و … بسیار رشد داد و روش‌های ایجاد ارزش را بهتر، سریعتر و بیشتر کرد.

تکرارپذیری و مقیاس پذیری یک مدل کسب‌وکار، امکان رشد را فراهم می‌کند. بنابراین، هدف یک استارتاپ، رشد سریع است.

تعریف استارتاپ از نگاه اریک ریس

اریک ریس (Eric Ries) کارآفرین مشهور سیلیکون‌ولی معنی استارتاپ را اینطور تعریف می‌کند:

عدم قطعیت: عدم قطعیت با ریسک بالا تفاوت بسیار زیادی دارد. در شرایط عدم قطعیت ریسک کسب‌وکار به حدی بالاست که استارت آپ، دقیقا نمی‌داند که کدام روش جواب می‌دهد و کدام جواب نمی‌دهد. یک استارتاپ مطمئن نیست که پاسخ درست کدام است.

استارتاپ، نهادی انسانی است که طراحی شده تا محصول یا خدمت جدیدی را در شرایط عدم‌قطعیت بسیار زیاد عرضه کند.

انواع استارتاپ ها بیشتر فعالیت خود را در شبکه‌های اجتماعی همانند اینستاگرام بعد از آن تلگرام، توییتر و لینکدین دارند و از این میان تنها ۵% سهم پیام‌رسان‌های داخلی است.

در بررسی‌ها و تحقیقات آماری در رابطه با سن بنیان‌گذاران، مشخص شده است که بیشتر رده‌ی سنی ۳۰ الی ۳۵ سال و بعد از آن محدوده سنی ۲۵ تا ۳۰ سال به عنوان صاحبان اصلی شروع به کار می‌کنند. در حدود ۸۹.۹% جنسیت صاحبان کسب‌وکار‌ها را مردها و ۱۰.۱% را بنیان‌گذاران زن تشکیل می‌دهند.

طراحی کسب‌وکار استارتاپی

برای طراحی کامل یک کسب‌وکار نوپا مراحلی اولیه‌ای که باید طی کرد شامل موارد زیر می‌شود:

انتخاب نوع کسب ‌و کار
طراحی و بوم مدل کسب‌ و کار
برنامه‌ ریزی‌ های کلان و استراتژیک استارتاپ
برنامه‌ ریزی راه ‌اندازی کسب‌ و کار

ویژگی‌های اصلی انواع استارت آپ

برای این‌که بتوانیم یک کسب‌وکار را در دسته‌ی کسب و کارهای استارتاپی به شمار بیاوریم، مهم است که حضور چند ویژگی اصلی یک استارتاپ را در ماهیت اصلی آن بررسی کنیم. تازه‌کار بودن یک شرکت الزاما به معنی استارتاپ بودن آن نیست. این‌ها در واقع ویژگی‌هایی هستند که همه استارتاپ ها، به صورت مشترک باهم دارند.

۱. نوآوری

برای دست‌یابی به مزیت رقابتی پایدار که بتوان تضمین‌کننده‌ حضور این نوع تجارت در بازار باشد، نوآوری ویژگی مهمی است. این نوآوری ممکن است در محصولات و یا مدل کسب‌وکار مرتبط با شرکت وجود داشته باشد. نوآوری در موفقیت یک استارتاپ نقشی اساسی دارد، بنابراین همه‌‌ی کارآفرینان باید این جنبه‌ را به‌طور جدی درنظر بگیرند.

۲. سن

شرکت استارتاپی یا شرکت نوپا، به شرکتی که هنوز در مراحل اولیه مدیریت برند، فروش و استخدام کارمندان است گفته ‌می‌شود. بیشتر اوقات این مفهوم به مشاغلی که کمتر از ۳ سال در بازار بوده‌اند، اختصاص پیدا می‌کند. با این‌حال این تفسیر از یک شرکت نوپا درست نیست. شما می‌توانید در پرونده کاری شرکت، ۷ سال سابقه داشته باشید و هنوز در دسته‌ی کسب‌وکارهای استارتاپی قرار بگیرید.

۳. رشد

هدف یک تجارت نوپا رشد، گسترش و پیشرفت سریع است و گاهی اوقات این رشد با نسبت‌های شدیدی خود را نشان می‌دهد. به عبارت ساده‌تر در مقطعی از زمان رشدی که به‌طور معمول و مداوم برای یک شرکت استارتاپی درنظر داریم سریع‌تر و با شیب بیشتر پیش ‌می‌رود. این خط رشد در مورد کسب و کار استارتاپی یکی از نکاتی است که آن را برجسته کرده است.

۴. خطر

همیشه چندین عدم‌قطعیت درمورد موفقیت کامل در یک تجارت وجود دارد. این به معنی آن است که در یک کسب‌وکار هیچ‌گاه نمی‌توان اقدام به عملی کرد که ریسک و یا میزان شکست به‌طور قطع برابر با صفر باشد. شرکت‌های استارتاپی نیز این قاعده مستثنا نیستند و یا حتی در معرض ریسک بیشتری قراردارند. به همین دلیل، این مشاغل با سرمایه‌گذاری به همراه ریسک بالا درنظر گرفته می‌شود.

۵. انعطاف پذیری

یک استارت‌آپ، بسیار پویا و آماده انطباق با هرمشکلی است که ممکن‌ است به وجود بیاید. باید توانایی تامین نیازهای لازم برای ساخت محصولات خود، به منظور ارائه به مشتریان را داشته باشد. همچنین برای تبدیل شدن به یک تجارت پایدار؛ در موارد و بخش‌های مختلف، توانایی برطرف کردن نیازها را در ویژگی‌های تجاری خود گنجانده باشد.

۶. حل یک مشکل

شرکت‌های نوپا به هدف حل مشکل موجود در بازار پا به عرصه می‌گذارند و بیشتر فعالیت آن‌ها روی این هدف متمرکز است. بنابراین آن‌ها بر ایجاد تفاوت، نه تنها در بازار بلکه در زندگی افراد، از طریق ارائه محصول یا خدمات متمرکز می‌شوند.

۷. مقایسه پذیری

معنی استارتاپ یعنی شرکتی که در جست‌وجوی مداوم یک مدل تجاری است که مقایسه‌پذیر و قابل تکرار باشد، یعنی ‌بتواند بدون نیاز به افزایش منابع انسانی یا مالی، رشد کند.

۸. کار تیمی

این‌ دسته از مشاغل، معمولا از تعداد افراد کمی تشکیل شده است. با این وجود، کار تیمی و تعهد تمامی اعضای تیم به اهداف کسب‌وکار و تجارت نوپا، یکی از بخش‌های مهم و غیرقابل چشم‌پوشی است.

به‌طور خلاصه در پاسخ استارتاپ چیست می‌توانیم بگوییم یک شرکتی است که در مراحل اولیه توسعه، به‌منظور حل مشکلات زندگی واقعی از طریق ارائه یک محصول یا خدمات نوآورانه است.

آیا یک کسب‌وکار استارتاپی باید در بستر اینترنت انجام بگیرد؟

ارتباط بین این شرکت‌های استارتاپی و فناوری از دهه ۱۹۹۰ ناشی می‌شود، زیرا این نوع شرکت‌های تجارت نو در قالب‌های کسب‌وکار اینترنتی این قابلیت را دارند که خیلی سریع و در حین استفاده‌ی کاربران از محصول، بازخورد تجربه کاربر را دریافت کند و آن را در بهبود توسعه محصول به کار بگیرند.

به همین دلیل است که کسب‌وکارهای اینترنتی قابلیت بالایی در به‌کارگیری مدل‌های استارتاپی برای توسعه دارند. با این وجود، اگرچه که بسیاری از نوآوری‌های موجود در حال حاضر از نظر ماهیت در حوزه فناوری حضور دارند، اما مفهوم این امر به معنی قرارگیری تمامی انواع استارتاپ‌ها در بستر اینترنت نیست.

همان‌طور که گفتیم انواع استارت آپ تنها در بستر اینترنت انجام نمی‌شوند، اما انواع و دسته‌بندی‌های آن نیز بخش مهمی است که به آن خواهیم پرداخت.

انواع مختلف استارت آپ ها

به گفته استیو بلنک، کارآفرین معتبر سیلیکون‌ولی، ۶ نوع مختلف استارتاپ وجود دارد:

استارت آپ های مبتنی بر زندگی

این نوع از استارتاپ‌ها توسط خود کارآفرینان ایجاد شده و براساس آن مشاغل و افرادی که علاقه‌مند به کار خود هستند به‌صورت آزادانه فعالیت می‌کنند. نمونه‌هایی از این استارتاپ‌ها، فریلنسرها یا طراحان وب هستند.

استارت آپ های مشاغل کوچک

جامعه و هدف‌های بزرگ را مورد نظر خود قرار نمی‌دهند و تنها به دنبال دست‌یافتن به تامین راحتی و رفاه مالی برای خانواده خود هستند. نمونه‌ی این مشاغل استارتاپ سالن‌های آرایشگری، فروشگاه‌های موادغذایی، نانوایی‌ها و سایر موارد این‌چنینی است.

استارت آپ های گسترش پذیر

این نوع از استارتاپ‌ها توسط کارآفرینانی تاسیس شده است که از ابتدای کار معتقدند می‌توانند جهان را با ایده ی کسب و کار خود تغییر دهند.

نمونه‌هایی از این موارد عبارتند از:

Google
Uber
Facebook

استارت آپ‌هایی که طراحی شده‌اند تا به سرعت فروش روند

این مشاغل پس از دستیابی به نتایج مثبتی که توجه آنها را به خود جلب می‌کند‌، با هدف فروش به شرکت‌های بزرگ متولد می‌شوند. این نوع استارتاپ در شرکت‌های توسعه راه حل‌های وب و موبایل بسیار متداول است.

نمونه ای از نوع استارتاپ‌ها خرید اینستاگرام توسط فیس بوک بود.

استارت آپ‌ شرکت های بزرگ

در این دسته از مشاغل، کالاها یا خدماتی قرار می‌گیرند که به سرعت در بازار شناخته شده و قابل عرضه برای عموم مردم هستند قرار می‌گیرند. با این حال، با توجه به تغییرات بازار، تجدید نیازهای کاربر، فشارهای رقابتی، دراین نوع تجارت تمایل دارند محصولات جدیدی را برای کاربران جدید در بازارهای مختلف ایجاد و عرضه کنند.

استارت آپ های اجتماعی

سرانجام، مشاغلی وجود دارد که کارآفرینان آنها می‌خواهند در جامعه تغییری ایجاد کنند و دنیای بهتری به وجود بیاورند. بنابراین، هدف اصلی کسب سود نیست؛ بلکه بیشتر کمک به جامعه است. نمونه آن موسسات خیریه است.

سرمایه گذاری خطر پذیر در استارتاپ

تامین سرمایه لازم برای شرکت‌ها و کسب‌وکارهای نوپا ( استارتاپ) و کارآفرین که مستعد جهش و رشد ارزش و البته ریسک فراوان است را سرمایه گذاری خطرپذیر می نامند.

برنامه ریزی، گام آخر راه‌اندازی استارتاپ‌

پس طراحی کامل یک استارتاپ، بر طبق آن‎چه که گفتیم شامل: انتخاب نوع کسب و کار و طراحی بوم مدل کسب‌وکار همچنین برنامه ریزی کلان و استراتژیک استارت آپ است.

حالا وقت آن رسیده به صحبت درباره‌ راه اندازی استارتاپ که به عنوان مرحله‌ پایانی طراحی و پیش از شروع بهره‌برداری است، بپردازیم. از این‌رو می‌توان به دید یک پروژه به آن نگاه کرد که مرحله پایان آن، آماده شدن مکان و تجهیزات و پرسنل برای شروع ارائه خدمت یا تولید است.

تهیه برنامه زمان بندی کامل
کنترل پروژه
انجام پیگیری ها
ارایه گزارشات زمانی و هزینه ای بهمراه تحلیل های مربوطه تا بتوان در زمان مورد نظر و منطبق بر بودجه تعیین شده و با کیفیت مطلوب کسب و کار را آماده بهره برداری نمود.
بودجه ریزی و کنترل بودجه و ارایه گزارشات تحلیلی مربوطه

نکته مهمی که نباید از قلم انداخت این است که برنامه‌ریزی و کنترل نهایی یک استارتاپ، تفاوت‌های اساسی با پروژه‌های ساختمانی و صنعتی دارد. از جمله این تفاوت‌های مهم که ذکر‌ آن‌ها می‌تواند به درک بهتر موضوع کمک کند، سرعت اجرا و کوتاهی زمان استقرار به‌همراه طیف وسیعی از افراد و انواع فعالیت‌ها است.لذا در ارائه چنان خدماتی به استارتاپ‌ها، باید با ماهیت این نوع از کسب‌وکارها آشنا بود و با سبک و روش ویژه‌، برنامه‌ریزی کرده و برنامه ها را کنترل و مدیریت کرد.